Niedawno, dwa tygodnie temu pojawił się na naszym blogu artykuł na temat kontrowersyjnej metody pozyskiwania nanodiamentów z zdetonowanych uprzednio pocisków. Kontrowersyjna, bo niestandardowa i budząca zadziwienie do takiego stopnia metoda zauważona została przez komitet przyznający Nagrody Ig Nobla. W tym artykule bliżej zapoznamy Was z ideą i genezą przyznawania nagród Ig Nobla. Koncepcja jest na tyle ciekawa, że na pewno warto przyjrzeć się jej jako metodzie popularyzowania nauki i techniki.
Month: Luty 2015
Nanodiamenty – diamenty w nanoskali
Diamenty to nie tylko piękna biżuteria i „najlepsi przyjaciele kobiety”, jak żartobliwie określała je Marylin Monroe. Mają one szereg właściwości, doskonale znanych fizykom i chemikom. Bardzo znaczące jest już samo pochodzenie nazwy, która nawiązuje do jego twardości. Wywodzi się z starogreckiego słowa adamas, a do obecnego języka trafiła poprzez jego łaciński odpowiednik – diamentus, co oznacza „niepokonany, niezniszczalny”. Adekwatność nazwy jest bezsporna. Współczesna nauka nie zna bowiem twardszej substancji. W skali Mohsa, określającej twardość minerałów o charakterze porównawczym, figuruje na pozycji 10 jako minerał o twardości absolutnej 1600 – nie dający się zarysować ani nożem, ani stalą narzędziową. Diament zarysowany może być tylko innym diamentem. Niezniszczalny i perfekcyjny, piękny i niebanalny – oto dlaczego fascynuje ludzkość od dawien dawna.
Nanodiamenty z pocisków
Od stosunkowo niedługiego czasu wiele dyscyplin naukowych i technicznych wykorzystuje mikroskopijne postaci diamentów. Nanodiamenty – bo tak też nazywają się owe cząsteczki – wykorzystywane są w rozmaitych dziedzinach. Spotykamy je zarówno w medycynie, jak i inżynierii materiałowej. Biorą udział zarówno w procesach zachodzących w przemyśle spożywczym, jak i w walce z chorobami nowotworowymi. Stale zaskakują naukowców różnych dziedzin. Zaskakujący może być także sam proces powstawania nanodiamentów. Przede wszystkim korzysta się z kontrolowanych wybuchów w zbiornikach ciśnieniowych, które zawierają węgiel. W wyniku wybuchu, pod wpływem kondensacji węgla, uzyskuje się nanocząsteczki o wielkości od 4 do 10 nanometrów. Ale oprócz takiej drogi, jest jeszcze inna. Otóż nanodiamenty można pozyskać nawet… z zużytych pocisków.
Skąd pochodzą nanodiamenty – kilka słów o genezie
Są różne drogi pochodzenia nanodiamentów – nanometrycznych cząstek diamentów, znajdujących się w centrum naszego zainteresowania. Można wytworzyć je sztucznie. Proces ich produkcji nie należy do skomplikowanych, stąd tak wielkie nadzieje uczonych na możliwości ich wykorzystania, które – powtórzymy to raz jeszcze – należą do szeroko zakrojonych i zaawansowanych. Skupmy się przede wszystkim na ich genezie „pierwotnej”. Skąd w ogóle wiemy o nanodiamentach? Jak doszło do ich zaobserwowania w przyrodzie?
Kosmiczne nanodiamenty
Wybuch supernowej – wizja artystyczna