Wszystkim doskonale znane są diamenty, będące zwłaszcza ulubieńcami eleganckich i wymagających kobiet, lubiących otaczać się luksusem. Wielu z nas jednak miałoby problem, jeśli chodziłoby o wskazanie definicji nanodiamentów. Nie sprawia tylko problemu określenie, że to bardzo bardzo, bardzo mało. Bardzo mało – czyli ile to właściwie jest?

Nanometr – matematyczna zagadka: ile to jest?

Nanotechnologia to technika przyszłości. W opinii wielu naukowców, jesteśmy w stanie skonstruować urządzenia tak małe, że nie sprawiałoby im trudności poruszanie się nawet w obrębie organizmu ludzkiego i wewnątrz krwioobiegu. Szczególnie często i z wielką nadzieją mówi się o tym w kontekście walki z chorobami nowotworowymi. Nanodiamenty – minimalne cząsteczki węgla, noszą na swej powierzchni chemicznie obojętne grupy funkcyjne, które są w stanie przyłączyć do siebie leki, tworząc tym samym kompleks nanodiamenty-lek. Badania eksperymentalne wykazały, że dzięki nim leki – zwłaszcza szybko wydalane przez organizm leki chemioterapeutyczne, z którym organizm walczy sam, intuicyjnie broniąc się przed zewnętrznymi specyfikami – utrzymują się w komórkach nawet do 10 razy dłużej. Można więc sobie wyobrazić, choć przychodzi to z trudnością, o jakich wielkościach parametrycznych jest tutaj mowa.

Co oznacza „nano”?

Przedrostek „nano” ma swoje korzenie w języku greckim. Pochodzi od słowa nanos, które dosłownie oznacza „karzeł”. Stanowi równowartość jednej miliardowej metra lub, jak kto woli, jednej milionowej milimetra. Jednostka nano, służąca do opisania właśnie między innymi nanodiamentów, wykorzystywana jest także do opisywania długości fal światła widzialnego, UV i bliskiej podczerwieni. W zapisie naukowym wygląda następująco: nanos=0,000 000 001. Pomimo tego, że wyobraźnia ludzka nie zawsze radzi sobie z możliwością określenia takiej wielkości i przyrównania jej do czegoś wcześniej znanego, warto ją zapamiętać. Nie tylko w kontekście nanodiamentów, ale także w kontekście szeroko rozumianej nanotechnologii.

wybuch supernowej

Skąd wzięły się nanodiamenty?

Warto także wspomnieć o pochodzeniu nanodiamentów. Powstają one w wyniku wybuchów supernowej – a więc można na wpół żartobliwie powiedzieć, że mamy do czynienia ze zjawiskiem „nie z tego świata”. W czasie wybuchu w przestrzeń kosmiczną wyrzucane są elementy materii gwiazdy. Kondensacji ulegają wówczas atomy węgla, których cząsteczkami są właśnie nanodiamenty. Po raz pierwszy nanodiamenty zaobserwowane zostały w 1987 roku przez naukowca Edwarda Adersona.