Niedawno, dwa tygodnie temu pojawił się na naszym blogu artykuł na temat kontrowersyjnej metody pozyskiwania nanodiamentów z zdetonowanych uprzednio pocisków. Kontrowersyjna, bo niestandardowa i budząca zadziwienie do takiego stopnia metoda zauważona została przez komitet przyznający Nagrody Ig Nobla. W tym artykule bliżej zapoznamy Was z ideą i genezą przyznawania nagród Ig Nobla. Koncepcja jest na tyle ciekawa, że na pewno warto przyjrzeć się jej jako metodzie popularyzowania nauki i techniki.

Komu przyznawane są Antynoble?

Jak tłumaczą sami przedstawiciele komitetu organizacyjnego, Nagrody Ig Nobla przyznawane są tym osiągnięciom naukowym, które budzą w nas śmiech, a następnie skłaniają do refleksji. Nagradzani są naukowcy, którzy dokonują wynalazków niezwykłych, inspirujących i popularyzujących naukę, medycynę i technologię. Drugą nagradzaną sferą są osiągnięcia, które „nie powinny być powtarzane” – a więc wynalazki i eksperymenty komiczne i absurdalne. Są one doceniane także za ich poznawczy potencjał – poprzez swoją „dziwność” wzbudzić mogą przecież potrzebę zgłębiania poważnej naukowej wiedzy. W żadnym przypadku nie maja na celu ośmieszenia czy zdeprecjonowania nagradzanych odkryć. Wręcz przeciwnie – wskazują one na ich faktyczną wartość naukową i są szansą dla laureatów na przybliżenie prowadzonych przez nich badań – pierwszy raz przy odebraniu nagrody (mają na to jedną minutę) i powtórnie na konferencji organizowanej w kilka dni po corocznej ceremonii, na której mają możliwość zreferować swoje dokonania. Wręczenie nagród odbywa się na uniwersytecie harwardzkim (Harvard University), co jeszcze bardziej podkreśla jej prestiż. Ig Nobels przyznawane są w 10 kategoriach, definiowanych co roku. W 2014 były to: psychologia, zdrowie publiczne, biologia, sztuka, ekonomia, medycyna, „arctic science” oraz kwestie żywnościowe (nutrition). Laureatów 2014 roku opiszemy w kolejnym artykule.

Kto przyznaje Antynoble?

Nagrody Ig Nobla przyznają ludzie nauki skupieni wokół czasopisma Annals of Improbable Research, którego redaktorem naczelnym jest Marc Abrahams z Cambridge. Pierwszy komitet powołany został w 1991 roku i od tego czasu rokrocznie wyłaniane są w świecie nauki odkrycia o niebanalnej wartości. Do takich należy wcześniej wspomniany koncept uzyskiwania nanodiamentów z zużytej amunicji. Biorąc pod uwagę zalew pocisków militarnych we współczesnym świecie i wciąż pojawiające się możliwości zastosowania nanodiamentów wraz z intensywnym rozwojem nanotechnologii w wielu dziedzinach nie tylko nauki, ale także techniki, przemysłu czy medycyny, pomysł ma duże znamiona przyszłościowe.